Γλυκό! Η λέξη ταμπού στο διαιτολόγιο. Το φαγητό που αποτελεί το Ιερό Δισκοπότηρο για τον κάθε ένα που κάνει δίαιτα. Για άλλους ο απαγορευμένος καρπός και για άλλους η απόλυτη ηδονή στη δίαιτα. Πολλοί έχουν σταματήσει προσπάθεια απώλειας βάρους εβδομάδων, άλλοι δεν την έχουν ξεκινήσει καν εξαιτίας του. Πόσο καθοριστική μπορεί να είναι η κατανάλωση του; Πόσο επηρεάζει την δίαιτα; Πόσο ανατρέπει ή ακυρώνει όλη την προσπάθεια;

Η αλήθεια είναι ότι ουσιαστικά είναι πολύ κακό για το τίποτα. Από όποια πλευρά και να το δει κανείς. Γιατί ΜΙΑ ΜΕΡΙΔΑ γλυκού, όποιο και να είναι αυτό, με όποια «επιβαρυντική» σύνθεση και αν είναι, σε καμία περίπτωση δεν ανατρέπει την προσπάθεια μιας ή πολλών εβδομάδων δίαιτας. Από την άλλη, αν κάποιος πραγματικά θέλει να φάει μια μερίδα γλυκό, πραγματικά δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο βαθμό που μένει σε αυτή και δεν ξεφεύγει.

Το ζήτημα έχει να κάνει με το πώς αρκετοί άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτή τη συγκεκριμένη κατηγορία τροφίμων στην καθημερινότητά τους. Η αλήθεια είναι ότι η υπερβολή της κατανάλωσής τους, είναι αυτή που επιβαρύνει τη υπόθεση βάρος και οδηγεί πολλές φορές σε μη επιθυμητές καταστάσεις, ειδικά, όταν υπάρχει και ένα παθολογικό υπόβαθρο (αυξημένο ζάχαρο, υπερλιπιδαιμίες κλπ). Δεν λείπουν οι περιπτώσεις, όπου η τροφή αυτή (τα γλυκά) υπηρετεί ένα διαφορετικό σκοπό από αυτόν που θα έπρεπε. Δεν είναι ένα τρόφιμο που προσφέρει μια γευστική ικανοποίηση συνυφασμένο με την εξυπηρέτηση των βασικών μας αναγκών σε θρεπτικά συστατικά. Είναι ένα μέσο ικανοποίησης ή κάλυψης άλλων αναγκών όπως επιβράβευση, τιμωρία, αγχολυτικό, παρηγοριά.

Συνολικά τα γλυκά σαν τρόφιμο έχουν μία διαφορετική θέση στη διατροφή μας και πολλές φορές ένα συμβολικό ρόλο. Όπως, το κέρασμα στις προσωπικές μας γιορτές ή στις κοινές μας λατρευτικές μας εκδηλώσεις (Χριστούγεννα, Πάσχα κλπ). 'Η το δώρο σε μία επίσκεψη ως ένδειξη καλής και θετικής διάθεσης, προσφοράς προς τον οικοδεσπότη που τα δέχεται και τον επισκεπτόμαστε. Η ευχάριστή τους γεύση είναι αυτή που τα κάνει τόσο αποδεκτά και επιθυμητά, αλλά και πιθανότατα το θετικό αίτιο με τα οποία είναι συσχετισμένα στην κουλτούρα μας και στο πολιτισμό μας.

«Το πρόβλημα δεν είναι το ποντίκι, είναι ο δρόμος που ανοίγει για τα υπόλοιπα.» Αρκετά φοβιστική αυτή η παλιά παροιμία με το Χότζα αλλά σίγουρα περιέχει αρκετή δόση αλήθειας. Σίγουρα η κατανάλωση μιας μερίδα γλυκού δεν είναι η συντέλεια του κόσμου, ούτε και το τέλος της δίαιτας. Ένα μικρό γλυκό δεν αποτελεί πρόβλημα, ούτε το ενεργειακό του περιεχόμενο είναι τέτοιο που να μπορεί να ανατρέψει το σχεδιασμό επίτευξης αρνητικού θερμιδικού ισοζυγίου μέσα σε μία εβδομάδα. Ούτε ακόμα η κατανάλωση μίας μερίδας πρόκειται να ανατρέψει το πρόγραμμα μιας εβδομάδας. Αν η κατανάλωση περιοριστεί στη μία και μόνο μία μερίδα τότε όλα βαίνουν καλώς. Ειδικά, όταν αυτή η κατανάλωση γίνεται εν γνώσει του διαιτολόγου που είναι υπεύθυνος για το σχεδιασμό του προγράμματος διατροφής.

Αν, λοιπόν, κάποιος θέλει να φάει ένα γλυκό, απλά ας το ζητήσει. Αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να μπει δεν υπάρχει πρόβλημα. Το πρόβλημα ξεκινάει από τη στιγμή που θα φάει το πρώτο κρυφά και ακολουθήσει το δεύτερο. «Αφού έφαγα το πρώτο και δεν το κατάλαβε κανείς, δεν θα καταλάβει και το δεύτερο.» είναι η συνηθισμένη εσφαλμένη σκέψη η οποία πάει πακέτο με τη δεύτερη εσφαλμένη κίνηση, «Αφού έφαγα γλυκό τότε δεν θα φάω τίποτα στο υπόλοιπο της μέρας ή το βράδυ ή το μεσημέρι». Τα δύο αυτά λάθη είναι οι πρώτοι κρίκοι στην μακριά αλυσίδα λαθών που καταλήγουν στην αποτυχία του προγράμματος. Το πρώτο είναι η συνέχιση της κατανάλωσης γλυκών κάτι που από μόνο του είναι επιβαρυντικό και το δεύτερο είναι η αυθαίρετη εξίσωση της περιεκτικότητας του γλυκού –ων, με ένα ολόκληρο γεύμα. Φυσικά, το περιεχόμενο σε θρεπτικά συστατικά δεν είναι το ίδιο όταν συγκρίνεις μια σοκολάτα με μία σαλάτα ούτε με ένα πιάτο φασολάκια με τυρί. Από την άλλη η αποχή από το φαγητό σίγουρα θα ενισχύσει το αίσθημα της πείνας την επόμενη μέρα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανάλωση φαγητού. Όπως και η ίδια η αποχή από κάποιο γεύμα αποτελεί για αρκετούς, άλλοθι για μια άλλη ή παρόμοια εκτροπή από το πρόγραμμα. «Αφού δεν έφαγα έχω περιθώριο και μπορώ να φάω ακόμα ένα γλυκό.»

Σίγουρα όχι. Μια απλή ματιά στις προθήκες του πιο απλού ζαχαροπλαστείου, θα μας αποκαλύψει μια σειρά από διαφορετικές ποικιλίες εδεσμάτων, με διαφορετική σύσταση και γεύση. Σίγουρα θα υπάρχει η ζάχαρη ή τα θερμιδικά ισοδύναμά της, αλλά την σημαντική διαφορά στη σύσταση του γλυκού, την κάνει η ύπαρξη των λιπαρών. Αυτά πολλαπλασιάζουν σημαντικά to θερμιδικό περιεχόμενο. Κρέμες, σαντιγί και άλλα πολλά τμήματα του γλυκού, κρύβουν σημαντική ποσότητα λιπαρών που πολλές φορές είναι και trans με παράπλευρες σημαντικές επιβαρύνσεις.

Υπάρχουν όμως και γλυκά με μειωμένα λιπαρά αλλά και με χαμηλότερες θερμίδες. Τα τελευταία χρόνια στις προθήκες των καταστημάτων μπορεί κανείς να βρει γλυκίσματα χωρίς ζάχαρη και με υποκατάστατά της (στέβια κλπ). Επίσης όλο και πιο πολλοί ζαχαροπλάστες χρησιμοποιούν εναλλακτικά γλυκαντικά μέσα και υποκατάστατα ζάχαρης μειώνοντας τις θερμίδες και διατηρώντας τη γλυκιά γεύση.

Ποιο τρώμε;
Αυτό που μας αρέσει σίγουρα και χωρίς τύψεις. Βέβαια θα πρέπει να είμαστε σε γνώση του περιεχομένου και των χαρακτηριστικών του γλυκού ειδικότερα αν υπάρχουν προβλήματα υγείας που βρίσκονται κάτω από φαρμακευτική αγωγή. Αν δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα που να επιβάλει κάποιο περιορισμό τότε με κριτήριο την περιεκτικότητα σε λίπος μπορεί κάποιος να κάνει την επιλογή του. Σίγουρα τα γλυκά του κουταλιού και ειδικότερα τα σπιτικά είναι προτιμότερα. Επίσης, και αυτά που περιέχουν ξηρούς καρπούς ή αποξηραμένα φρούτα. Προσοχή όμως στο πολύ σιρόπι, μπορεί να προσθέσει αρκετές θερμίδες.

Το γλυκό δεν το τρώμε για να χορτάσουμε, αλλά για αν απολαύσουμε. Αν πραγματικά θέλουμε να απολαύσουμε τη γεύση, ένα μας φτάνει. Η υπερκατανάλωση τους πολλές φορές είναι συνυφασμένη με διατροφικές διαταραχές που το υπόβαθρό τους είναι αρκετά σημαντικό. Ας αφήσουμε, λοιπόν, στην άκρη τους ενδοιασμούς και ας τα απολαύσουμε με σύνεση και λογική, αλλά προπάντων με μέτρο.